Tylko u nas
Fiskus z nową bronią. “Walka wymaga specjalistycznych kompetencji”
Polski rząd rozpoczął ofensywę przeciwko agresywnej optymalizacji podatkowej, która od lat pozwala dużym korporacjom transferować zyski za granicę i minimalizować obciążenia wobec budżetu państwa. 13 sierpnia działalność zainaugurował specjalny zespół w Ministerstwie Finansów, a dzień później w Krakowie ruszyło Centrum Kompetencyjne Krajowej Administracji Skarbowej. Zdaniem ekspertów i przedsiębiorców to krok w stronę sprawiedliwszego systemu podatkowego, ale przed nowymi jednostkami stoją ogromne wyzwania.
Według danych resortu finansów w 2024 roku Krajowa Administracja Skarbowa ujawniła niemal dwukrotnie większy dochód, który podmioty próbowały zaniżyć przy użyciu cen transferowych, niż rok wcześniej. Z kolei w pierwszym półroczu 2025 roku uszczuplenia podatkowe były już o 30% wyższe niż w całym 2023 roku.
Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański podkreśla, że “skala zjawiska rośnie, a walka z nim wymaga specjalistycznych kompetencji, wiedzy i nowoczesnych narzędzi analitycznych”. Dlatego w Ministerstwie Finansów powstał Zespół ds. Zwalczania Agresywnego Planowania Podatkowego, a w Małopolskim Urzędzie Celno-Skarbowym – wyspecjalizowane centrum kompetencyjne.
Mechanizmy agresywnej optymalizacji
Agresywne planowanie podatkowe to wykorzystywanie legalnych lub półlegalnych konstrukcji prawnych w taki sposób, aby minimalizować płacone w Polsce podatki. Najczęściej odbywa się to poprzez manipulacje cenami transferowymi w transakcjach pomiędzy powiązanymi spółkami – sztuczne zawyżanie kosztów lub zaniżanie przychodów pozwala przenosić zyski do krajów o niższym opodatkowaniu.
Ministerstwo Finansów wskazuje, że w efekcie takich działań w Polsce raportowany jest niższy dochód, a do budżetu państwa trafiają zaniżone kwoty podatku CIT. Według szacunków roczne straty Skarbu Państwa z tytułu agresywnej optymalizacji sięgają miliardów złotych.
Internetowa sprzedaż pod lupą. Skarbówka z potężnym narzędziem. Co to oznacza?
Zadania nowych jednostek
Nowo powołany zespół w MF ma przygotować raport z rekomendacjami w czterech kluczowych obszarach:
- analiza międzynarodowych systemów CIT,
- identyfikacja szkodliwych wzorców planowania podatkowego,
- wzmocnienie odporności systemu poprzez działania systemowe,
- zacieśnienie współpracy międzynarodowej.
Centrum Kompetencyjne KAS w Krakowie odpowiada natomiast za bieżące działania operacyjne. Do jego zadań należy m.in.:
- wykrywanie i neutralizowanie schematów optymalizacji,
- gromadzenie i analiza danych z systemów JPK-CIT i KSeF,
- przygotowywanie propozycji zmian prawnych utrudniających stosowanie agresywnych strategii,
- dzielenie się wiedzą i najlepszymi praktykami z innymi jednostkami administracji skarbowej.
Szef KAS Marcin Łoboda podkreśla, że “system podatkowy musi działać sprawiedliwie i przejrzyście – bez wyjątków i bez luk”.
Biznes popiera, ale oczekuje skuteczności
Powstanie nowych jednostek spotkało się z poparciem części przedsiębiorców. Rafał Brzoska, prezes InPostu i lider inicjatywy deregulacyjnej SprawdzaMy, napisał w mediach społecznościowych:
“Brawo Ministerstwo Finansów za podjęcie tematu i działania. Nie może być tak, że duże zagraniczne firmy działają w Polsce i równolegle transferują miliardowe zyski za granicę – nie zostawiając prawie nic w polskim budżecie”.
Brzoska od lat zwraca uwagę na dysproporcję pomiędzy podatkami płaconymi przez polskie firmy a globalnych gigantów. Dla przykładu niemiecki DHL przy 5,5 mld zł przychodów w Polsce odprowadził jedynie 20,2 mln zł CIT – co stanowi zaledwie 0,4% przychodów. To wartość, która jego zdaniem jest “rażąco niska i niesprawiedliwa” wobec krajowych spółek.
Podobne głosy słychać od przedstawicieli polskich firm technologicznych i medialnych, którzy wskazują, że płacą proporcjonalnie znacznie więcej niż międzynarodowi konkurenci.
Jak idą prace deregulacyjne? Jest komentarz Rafała Brzoski. Sprawdź szczegóły!
Polska jest częścią szerszej debaty?
Problem agresywnej optymalizacji podatkowej to nie tylko polska specyfika. Na poziomie Unii Europejskiej od lat toczy się dyskusja o konieczności uszczelnienia systemów podatkowych i wyeliminowania tzw. rajów podatkowych wewnątrz wspólnoty.
Komisja Europejska naciska na wzmocnienie współpracy państw członkowskich w zakresie wymiany informacji o transakcjach transgranicznych i mechanizmach optymalizacyjnych. Polska – zdaniem ekspertów – może stać się ważnym laboratorium nowych narzędzi, jeśli Centrum Kompetencyjne w Krakowie rzeczywiście okaże się skuteczne.
Przedsiębiorcy pod presją fiskusa. “Relacje nadal trudne”. Sprawdź!
Walka o sprawiedliwy system
Powołanie wyspecjalizowanego zespołu w Ministerstwie Finansów i Centrum Kompetencyjnego KAS w Krakowie to ważny krok w kierunku uszczelnienia systemu podatkowego. Kluczowe będzie jednak nie tylko tworzenie nowych narzędzi analitycznych, lecz także ich konsekwentne stosowanie wobec największych podmiotów działających na polskim rynku. Skuteczna walka z agresywną optymalizacją podatkową wymaga zarówno determinacji, jak i współpracy międzynarodowej.
– Polskie firmy płacą uczciwie i proporcjonalnie. Oczekujemy, że ci, którzy generują miliardowe przychody, również będą w sprawiedliwy sposób partycypować w kosztach funkcjonowania państwa – podsumował Domański.
Jeżeli nowe struktury faktycznie przełożą się na ograniczenie transferu zysków za granicę, Polska zyska nie tylko dodatkowe miliardy w budżecie, ale także większe poczucie sprawiedliwości wśród przedsiębiorców działających uczciwie. To z kolei może stać się fundamentem bardziej przewidywalnego i stabilnego systemu podatkowego, którego oczekują zarówno firmy, jak i obywatele.
