Co z nowelizacją budżetu? Minister Domański zapewnia, a eksperci biją na alarm

Głównym punktem sporu jest zagrożenie przekroczenia planowanego limitu deficytu, szczególnie w obliczu niższych wpływów podatkowych.

Minister Domański: “Nie widzę potrzeby nowelizacji”

Minister Finansów i Gospodarki, Andrzej Domański, kategorycznie wykluczył konieczność zmiany tegorocznej ustawy budżetowej. Jego optymizm opiera się na dwóch filarach: zaskakująco dobrych wpływach z podatku VAT oraz tzw. naturalnych oszczędnościach w sektorze publicznym.

Minister przyznał, że dochody budżetu są niższe, niż pierwotnie zakładano. Powodem jest głównie wyraźnie niższa inflacja niż prognozowano. Wyjaśnił to w następujący sposób:

“Inflacja prognozowana zarówno przez nas jak i przez analityków rynkowych na rok 2025 w połowie zeszłego roku wynosiła 5 proc. Tymczasem mamy ostatni odczyt inflacji na poziomie poniżej 3 proc. (…) Z punktu widzenia budżetu, oznacza to trochę niższe od planowanych wpływy przede wszystkim z tytułu podatku VAT“.

Mimo tego ubytku, Domański zachowuje spokój, wskazując, że dynamika VAT wciąż jest silna, a środki niewykorzystane przez ministerstwa skompensują luki. Uspokajał, że:

“Nie widzę w tej chwili potrzeby nowelizacji tegorocznego budżetu. Dochody, chociażby dochody z VAT-u, mają w tej chwili dwucyfrową dynamikę“.

Minister dodał również, że podtrzymuje swoje stanowisko, ponieważ w budżecie pojawiają się “naturalne oszczędności” – nie wszystkie resorty i ministerstwa wydadzą zaplanowane kwoty.

Polskie podatki coraz gorsze? Zobacz, dlaczego jesteśmy na szarym końcu rankingu

Ubytek w VAT i ryzyko przekroczenia limitu?

Inny obraz sytuacji malują ekonomiści, m.in. analitycy Citi Handlowego. Ich zdaniem, deficyt budżetu po wrześniu 2025 roku, który wyniósł już 69,8% rocznego planu (201,435 mld zł), sugeruje, że planowany limit deficytu jest zagrożony.

Szczególnym powodem do niepokoju jest szacowany ubytek w dochodach z VAT, który według prognoz banku, w skali całego roku może być niższy o około 27 mld zł od pierwotnych założeń.

Analitycy zauważają, że Ministerstwo Finansów ma ograniczone pole manewru.

• Zacieśnienie fiskalne (cięcia wydatków lub podwyżki podatków) jest trudne do przeprowadzenia ze względu na bliski koniec roku, silne ograniczenia polityczne (ryzyko prezydenckiego weta) oraz niechęć do opóźniania wydatków zbrojeniowych.
• Formalna nowelizacja budżetu (podniesienie limitu deficytu).

Sprawdź, czy Polska tonie w długach. Jesteśmy niechlubnymi liderami wzrostu w UE?

Biorąc pod uwagę te czynniki, ekonomiści uznają drugi scenariusz za najbardziej prawdopodobny:

“Jeżeli zacieśnienie fiskalne rzeczywiście nie jest w tym momencie możliwe, drugą możliwością jest pozostawienie deficytu na dotychczasowej ścieżce i jednocześnie formalne zrewidowanie budżetu, aby podnieść całoroczny limit. To rozwiązanie wydaje się obecnie najbardziej prawdopodobne, podobnie jak to miało miejsce w dwóch poprzednich latach”.

Niepokojąca trajektoria finansów publicznych ma bezpośrednie przełożenie na rynki. Ekonomiści ostrzegają, że inwestorzy i rynki finansowe muszą pogodzić się ze scenariuszem “uporczywie wysokiego deficytu, wysokich potrzeb pożyczkowych”.

To z kolei wzmacnia przekonanie, że przed wyborami parlamentarnymi w 2027 roku kurczy się przestrzeń do ewentualnych obniżek stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej. Wysoki deficyt centralny sygnalizuje trudności z dyscypliną fiskalną w dającej się przewidzieć przyszłości.

źródło: PAP, Bankier