Dojrzałość cyfrowa polskich firm. MŚP “raczkuje” w świecie nowych technologii

Jak wynika z raportu „Efektywność cyfryzacji w sektorze MŚP” przygotowanego przez Comarch i firmę badawczą PMR, rodzime firmy toną w papierowej dokumentacji, działają bez strategicznego planu technologicznego i w dużej mierze ignorują potencjał nowych trendów, takich jak sztuczna inteligencja.

Eksperci ostrzegają: takie zapóźnienia prowadzą do marnowania czasu, pieniędzy i narażają na ryzyka, w tym cyberataki.

Papier zamiast chmury? Cyberbezpieczni tylko w swojej głowie

Największe luki cyfrowe są widoczne w najbardziej podstawowych obszarach funkcjonowania organizacji. Zbigniew Rymarczyk, wiceprezes Comarch i dyrektor sektora Enterprise Solutions, zwraca uwagę na niski poziom digitalizacji obiegu dokumentów oraz bezpieczeństwa danych.

“Tylko 31 procent firm ma w pełni zdigitalizowany obieg dokumentów, a jedynie 24 procent trzyma kopie zapasowe danych w chmurze” – podał Rymarczyk, prezentując główne wnioski z badania.

W raporcie czytamy, że większość sektora MŚP (59 proc.) korzysta z rozwiązań chmurowych. Jest to jednak adaptacja powierzchowna – w chmurze firmy obsługują proste aplikacje biurowe (48 proc.), przechowują dane (46 proc). “Kluczowe systemy biznesowe, jak CRM/ERP, wciąż pozostają w tyle (31% adopcji), a ponad połowa firm (54%) w ogóle nie planuje przenosić ich do chmury”.

“Liczby te nie napawają optymizmem, zwłaszcza że KPMG w swoim ubiegłorocznym raporcie podał, że aż 83 procent badanych firm w kraju stało się ofiarami ataku cybernetycznego“. Tak słabe wyniki wynikają między innymi z mentalności właścicieli MŚP, którzy, skupiając się na konkurowaniu ceną, unikają inwestowania w technologie, argumentując to wysokimi kosztami.

Zobacz! Polska wśród krajów najbardziej zagrożonych cyberatakami. Kto za tym stoi?

Według danych z badania, przedsiębiorstwa są przekonane o skuteczności swoich zabezpieczeń. Aż 77% firm ocenia swój poziom zabezpieczeń jako „wysoki” lub „bardzo wysoki”. Ocena ta jest jednak wysoce subiektywna i nadmiernie optymistyczna.

“Blisko połowa małych firm (48%) wykonuje kopie zapasowe krytycznych danych z ryzykowną częstotliwością – raz w tygodniu lub rzadziej” – czytamy w raporcie. Ponadto, tylko co czwarta firma decyduje się na nowoczesny backup w chmurze. MŚP wciąż stawia na kopię na serwerach NAS i lokalnych dyskach (59 proc.). Aż 17 proc., czyli prawie co piąta firma, dane krytyczne zapisuje na nośnikach przenośnych, najczęściej należących do pracowników..

Paweł Olszynka, dyrektor działu Doradztwa i Analiz Rynku ICT w PMR Market Experts, kwestionuje krótkowzroczność firm.

“W efekcie, zamiast budować przewagę technologiczną, narażają się na ryzyka, od cyberataków po utratę konkurencyjności. Owszem, zakup technologii kosztuje, ale zadajmy sobie pytanie, czy inwestycja w poprawę efektywności i odporności nie zwróci się z nawiązką?” – zaznaczył ekspert.

Pułapka niskich inwestycji i ignorowanie AI

Słaba cyfryzacja jest częścią szerszego problemu: niskiego poziomu inwestycji prywatnych w Polsce. Jak podkreślił Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP, Polska jest w ogonie Europy, jeśli chodzi o wskaźnik inwestycji prywatnych w relacji do PKB (ok. 17 proc. wobec unijnej średniej 22 proc.).

“Małe i średnie firmy wpadły w pułapkę niskich kosztów i jakości. Niska marża powoduje cięcie kosztów na inwestycje, a brak inwestycji, to niska jakość” – wyjaśnił Sobolewski. Dodał, że aby przełamać ten cykl, konieczna jest stabilizacja prawa i ułatwienie firmom dostępu do kapitału.

To nie koniec, a początek deregulacji? Brzoska ocenia polskie realia biznesowe. Sprawdź, co powiedział o inwestycjach

Aż 44 procent właścicieli MŚP dokonuje zakupu oprogramowania IT dla firmy bez żadnego planu zakupowego. Paweł Olszynka przyrównał to do “budowy domu bez pomysłu na całość inwestycji”.

Kiedy przedsiębiorstwa zdecydują się na inwestycje – w szczególności technologiczne – okazuje się, że skupiają się na fundamentach, a nie innowacjach.

“Priorytetem nie są innowacje, lecz wzmacnianie podstaw działalności. Do najczęściej planowanych inwestycji należą modernizacja infrastruktury i zakup nowego sprzętu (41%), cyberbezpieczeństwo (35%) oraz wdrażanie lub aktualizacja systemów ERP/CRM (32%)” – czytamy w badaniu.

Kolejnym obszarem “spóźnienia” jest wykorzystanie nowoczesnych trendów. “Zaledwie co dziesiąta firma (11%) postrzega AI jako technologię kluczową, a niemal co trzecia (28%) nie wierzy w jej jakikolwiek wpływ na rozwój biznesu. Taka niska percepcja wagi wprost przekłada się na niski poziom realnych wdrożeń, który wynosi zaledwie 15% w całym sektorze” – czytamy.

Polacy nie rozumieją technologii AI? To generuje duże straty firm!

Paweł Dobrzyniecki, dyrektor sprzedaży rozwiązań MSP Comarch Enterprise Solutions, możliwości AI są wręcz stworzone dla małych firm, oferując narzędzia do usprawnienia pracy operacyjnej w logistyce, magazynach czy produkcji.

Wiceprezes Comarch, Zbigniew Rymarczyk, zauważa również, że co piąta mała firma w ogóle nie prowadzi sprzedaży internetowej.

Zakupy Polaków pod lupą: e-commerce vs. sklepy tradycyjne? Sprawdź, kto wygrywa starcie

“Co piąty podmiot MŚP (22%) świadomie nie prowadzi sprzedaży online, mimo iż ma świadomość, że bezpośrednia konkurencja jest już obecna w tym kanale dystrybucji. Fakt braku sprzedaży przez internet jest zatem w tych firmach decyzją strategiczną lub operacyjną, a nie wynikiem ograniczeń ze strony produktu czy usługi” – czytamy w raporcie.

KSeF jako katalizator zmiany, nie tylko obowiązek

Alarmująco wygląda także stan przygotowań MŚP do wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który dla większości firm stanie się obowiązkowy już na początku przyszłego roku. 37 procent badanych organizacji jeszcze nie rozpoczęło przygotowań do jego integracji, a 39 procent wciąż wybiera dostawcę systemu lub narzędzie wspierające KSeF.

Paweł Olszynka uważa, że za taki stan odpowiada nie tylko brak czasu i budżetów, ale również strategia “przeczekania” z nadzieją na kolejne przesunięcia terminu. “KSeF może być katalizatorem cyfrowej zmiany w firmie. Wszystko zależy od tego, czy firmy potraktują go jak przykry obowiązek, czy szansę” – podkreślił ekspert PMR.

Ile zapłacą firmy za KSeF? To dopiero początek wydatków?

Choć wdrożenie KSeF dla mikroprzedsiębiorstw może być frustrujące, Paweł Dobrzyniecki z Comarch uważa, że wymuszone przez przepisy zmiany ostatecznie przysłużą się polskim biznesom, usprawniając prowadzenie działalności i poprawiając ich efektywność.

“W tym przypadku to dobrze, bo te zmiany akurat przysłużą się tym biznesom, usprawniając prowadzenie działalności. To zaś pozytywnie wpływa na poprawę efektywności i zwiększenie zysku w bilansie końcowym” – podsumowuje Dobrzyniecki.

źródło: PAP, Comarch