MŚP vs AI. Rewolucja będzie zależeć od odwagi i kompetencji

Z analizy ponad 3200 firm z 11 krajów wynika, że małe i średnie przedsiębiorstwa z naszego regionu dostrzegają wartość sztucznej inteligencji. Największe zastosowania dotyczą analizy danych (40%), automatycznych tłumaczeń (35%) i automatyzacji zadań (28%). AI pomaga więc w codziennych operacjach, ale rzadziej staje się fundamentem strategii biznesowej.

W Polsce, będącej największą gospodarką regionu, 65% firm wyraża chęć pogłębiania wykorzystania AI. Mimo to tylko 43% przedsiębiorców ocenia jej wpływ pozytywnie, a 35% nie planuje wdrożenia tej technologii w ogóle. To niepokojąca luka między deklaracją a realnym działaniem – i jednocześnie ostrzeżenie, że bez zmiany podejścia Polska może wypaść z regionalnego peletonu.

Estonia liderem. Polska goni, ale się potyka

Estonia jest bezsprzecznym liderem wśród państw Europy Środkowo-Wschodniej. Ponad 67% estońskich firm deklaruje pozytywny wpływ AI na działalność, a 65% zna założenia unijnego AI Act. Kluczem do sukcesu była niska bariera wejścia, proaktywna polityka państwa i wczesne inwestycje w cyfrowe kompetencje.

W Polsce obraz jest bardziej złożony. Z jednej strony mamy silne ambicje i przedsiębiorców, którzy w 57% postrzegają AI jako przewagę konkurencyjną. Z drugiej – brakuje szerszego wdrożenia i znajomości przepisów. Tylko 39% zna AI Act, a zaledwie 8% firm uważa się za przygotowane do jego wdrożenia. To poważne wyzwanie, zwłaszcza że regulacje unijne wkrótce staną się obowiązującą normą.

Rewolucja AI w polskim biznesie. Brakuje kompetencji w zespołach. Sprawdź!

Od pionierów po sceptyków

Raport AI Chamber dzieli firmy na cztery kategorie. Najbardziej obiecujący to “praktyczni optymiści” to firmy, które rozumieją potencjał AI, lecz zmagają się z oporem wewnętrznym.

Największym problemem są jednak “cyfrowo wycofani” – często działający od ponad dekady, nieufni wobec nowych technologii. To oni mogą stać się barierą rozwoju całej gospodarki cyfrowej w regionie. Kontrastują z młodymi firmami (do 2 lat na rynku), które znacznie chętniej testują nowoczesne rozwiązania.

Czyją pracę przejmie Sztuczna Inteligencja? Ponad połowa Polaków obawia się AI!

Bariery

Technologia jest dostępna. Problemem pozostają kompetencje i kultura organizacyjna. Aż 40% firm wskazuje brak wykwalifikowanego personelu jako główną przeszkodę we wdrażaniu AI. Kolejne 30% nie rozumie realnych korzyści z jej zastosowania, a 15% przyznaje się do braku zaufania do algorytmów.

Choć 60% firm inwestuje w edukację, co czwarta nie robi w tym zakresie nic. Skutkiem jest powiększająca się luka kompetencyjna, która może skutecznie ograniczyć tempo cyfrowej transformacji sektora MŚP.

Jak MŚP wdrażają sztuczną inteligencję? Mniej niż 1% ma strategię! Dlaczego!

Gospodarka usług wyznacza kierunek

AI najszybciej rozwija się w branży usług – ponad 70% firm w tym sektorze już wdrożyło jakieś rozwiązania oparte na algorytmach. Przemysł także pozostaje otwarty (66%), natomiast handel detaliczny wykazuje największy sceptycyzm – tylko co druga firma dostrzega wartość AI.

Znaczenie ma również wielkość firmy. Im większe MŚP (50–250 pracowników), tym częstsze są zaawansowane wdrożenia. Wynika to z większych możliwości organizacyjnych, dostępu do talentów i lepszych strategii wdrażania nowych rozwiązań.

Jak sztuczna inteligencja zmieni rynek pracy? Poznaj kompetencje przyszłości!

Okno możliwości się zamyka

UNCTAD prognozuje, że globalna wartość rynku AI wzrośnie z 189 mld USD w 2023 r. do 4,8 bln USD w 2033 r. To ponad 25-krotny wzrost. Jeśli Europa Środkowo-Wschodnia chce zachować konkurencyjność, nie może dłużej zwlekać.

Jak podkreśla Tomasz Snażyk, prezes AI Chamber: “Okno możliwości dla regionu wciąż jest otwarte, ale czas działa na niekorzyść. Pytanie nie brzmi już czy, tylko jak szybko, bezpiecznie i strategicznie wdrożyć AI, by nie zostać w tyle”.

Raport AI Chamber to nie tylko diagnoza, ale i ostrzeżenie. Małe i średnie firmy w Europie Środkowo-Wschodniej – w tym w Polsce – mają technologię, potencjał i potrzebę. Brakuje jednak kompetencji, odwagi i wsparcia instytucjonalnego. Tylko szybkie i skoordynowane działania pozwolą przekuć entuzjazm w realną przewagę konkurencyjną.

źródło: Strefa Biznesu, Inwestycje, itwiz, AI Chamber