Nowe miliardy z KPO. Na co pójdą kolejne środki?

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) precyzuje, że w przeliczeniu na złotówki, w poniedziałek do Polski wpłynęło 26 mld zł w ramach czwartego i piątego wniosku o płatność z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Oznacza to, że łączna kwota środków pozyskanych przez Polskę z KPO, w ramach dotychczas złożonych pięciu wniosków, sięgnęła już 93 mld zł.

Cele i skala polskiego KPO

Polska, składając wniosek o środki pod koniec 2024 r., zobowiązała się do realizacji szeregu reform i inwestycji.

Kluczowe obszary finansowania:

• transformacja energetyczna – poprawa efektywności energetycznej gospodarstw domowych, rozwój energetyki odnawialnej, w tym projektów morskich (wiatrowych na Bałtyku),
• infrastruktura i transport – rozbudowa infrastruktury i taboru kolejowego, zwiększenie bezpieczeństwa transportu,
• cyfryzacja i technologie – rozbudowa sieci 5G, wzmocnienie cyberbezpieczeństwa, zakładanie szybkiego internetu na terenach, gdzie komercyjnie byłoby to nieopłacalne.
• społeczeństwo i zdrowie – inwestycje w szpitale i żłobki, standardy opieki nad dziećmi i opieki długoterminowej, kształcenie zawodowe,
• gospodarka obiegu zamkniętego.

Zgodnie z celami UE, znaczna część budżetu polskiego KPO jest przeznaczona na cele klimatyczne (40,26%) i transformację cyfrową (20,92%).

Łączna wartość polskiego Krajowego Planu Odbudowy to blisko 59,8 mld euro (około 232 mld zł po rewizji). Na tę kwotę składają się:

• dotacje: 25,3 mld euro (około 107 mld zł po rewizji).
• pożyczki: 34,5 mld euro (około 124,8 mld zł po rewizji).

Po przekazaniu trzeciej transzy, Komisja Europejska poinformowała, że Polska wykorzystała już 45% dostępnych środków z Funduszu.

PKB na fali wzrostu. Inwestycje wracają do łask?

Impuls dla PKB i perspektywy kolejnych wypłat

Minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła, że tak potężny zastrzyk finansowy jest znaczącym impulsem inwestycyjnym dla polskiej gospodarki.

“Oczekiwaliśmy tego przelewu. To oznacza, że w mniej niż dwa lata do Polski z KPO trafiło prawie 100 mld zł. W przyszłym roku według szacunków ta siła inwestycyjna, to jest co najmniej plus 1% wzrostu PKB” – wskazała Minister.

Inne szacunki MFiPR są nawet bardziej optymistyczne, sugerując, że dzięki KPO PKB w Polsce może wzrosnąć o 1,6%. Do 24 listopada br. zawarto już 905 tys. umów o objęcie wsparciem przedsięwzięć na kwotę ponad 164 mld zł, co stanowi 68,3% wszystkich środków z KPO.

Kalendarz kolejnych wniosków i kontekst polityczny

Wypłaty środków są ściśle uzależnione od realizacji poszczególnych reform i inwestycji (tzw. kamieni milowych). Poniżej lista ważnych wydarzeń związanych z KPO.

• Zakończenie rewizji – warunkiem złożenia kolejnych wniosków było zakończenie rewizji KPO, którą Polska złożyła we wrześniu br. Kolegium komisarzy zaakceptowało zmiany 20 listopada br., a 12 grudnia br. Rada UE (ECOFIN) ma formalnie zatwierdzić zmiany.
• Grudzień 2025 r. – MFiPR planuje złożyć dwa kolejne wnioski o płatność (szósty i siódmy) na łączną kwotę ponad 30 mld zł.
• 2026 r. – w przyszłym roku do Polski ma wpłynąć kolejne 100 mld zł z KPO, a ostatnie wnioski o płatność (ósmy i dziewiąty) zostaną złożone.

Proces wypłaty trzeciej transzy został poprzedzony pozytywną wstępną oceną wniosku przez KE pod koniec października oraz pozytywną opinią Komitetu Ekonomiczno-Finansowego Rady UE.

Po co nam jawność wynagrodzeń? Ekspert wyjaśnia

Wypłata środków KPO ma także wyraźny wymiar polityczny. Radosław Sikorski, Minister Spraw Zagranicznych, skomentował transzę, twierdząc, że pieniądze te nie trafiłyby do Polski, gdyby rządy sprawowało Prawo i Sprawiedliwość.

Całkowita wartość unijnego Funduszu Odbudowy dla wszystkich krajów UE wynosi ponad 800 mld euro, a decyzja o jego powołaniu zapadła w lipcu 2020 roku.

źródło: PAP, Polsat News