Reforma PIP to milionowe straty dla IT? Krytyczny apel branży

Największe obawy budzi proponowane uprawnienie inspektorów do jednostronnego i administracyjnego przekształcania umów cywilnoprawnych (w tym B2B) w umowy o pracę, z możliwością nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Zdaniem organizacji, takie zmiany mogą doprowadzić do jednego z największych kryzysów w historii polskiego IT, drastycznie osłabiając konkurencyjność i potencjał innowacyjny sektora.

Nowe i kontrowersyjne uprawnienia PIP

Projekt reformy zakłada, że inspektor pracy będzie mógł wydać decyzję administracyjną ustalającą istnienie stosunku pracy, nawet jeśli strony dobrowolnie uzgodniły współpracę w ramach kontraktu B2B.

Ta decyzja mogłaby dotyczyć maksymalnie trzech lat wstecz od dnia wszczęcia postępowania. Dodatkowo, w najnowszej wersji projektu znalazły się następujące elementy:

• inspektor będzie mógł wydać polecenie (z 14-dniowym czasem realizacji) lub wystąpić z pozwem o ustalenie stosunku pracy,
• decyzji ustalającej stosunek pracy będzie można nadać rygor natychmiastowej wykonalności, który może być uchylony jedynie przez Głównego Inspektora Pracy lub sąd,
• w przypadku błędnych decyzji, przedsiębiorca będzie mógł ubiegać się o odszkodowanie na drodze sądowej.

Reforma PIP? “Potencjalnie destrukcyjna dla polskiego rynku pracy”. Sprawdź!

Ryzyko bankructwa i utrata konkurencyjności sektora

Sektor IT/ICT to filar polskiej gospodarki, generujący 3,5 procent PKB i odpowiadający za ponad 16 procent polskiego eksportu usług (o wartości blisko 17 mld dolarów). Branża ta zatrudnia niemal pół miliona specjalistów i stanowi kluczowy hub dla międzynarodowych centrów kompetencyjnych.

SoDA alarmuje, że tak daleko idąca uznaniowość organu administracji, działająca wbrew zgodnej woli stron umowy, zdestabilizuje tysiące firm, zwłaszcza te z sektora MŚP (stanowiące 97% rynku), dla których 70-90 procent kosztów stanowią wynagrodzenia.

Organizacja przedstawiła symulację: przymusowa zamiana 30 kontraktów B2B na etaty w średniej wielkości firmie IT oznaczałaby roczny wzrost kosztów o 1,8 mln złotych. W praktyce, taki obciążenie zmieniłoby wynik finansowy firmy z 840 tys. zł zysku na stratę blisko miliona złotych, co w wielu przypadkach może doprowadzić przedsiębiorstwa do bankructwa.

Ponadto, nadanie PIP uprawnień do reklasyfikacji umów wstecz (do trzech lat) jest krytykowane jako naruszenie zasady zaufania do państwa i karanie za działania zgodne z dotychczasowym prawem.

Reforma PIP w drodze. Za ewentualne błędy instytucji nie powinien płacić obywatel?

Odpływ talentów: zagrożenie dla samych specjalistów

Reforma uderzyłaby nie tylko w przedsiębiorstwa, ale również w samych specjalistów IT. Polska od lat jest “rynkiem pracownika”, a eksperci często świadomie wybierają model B2B ze względu na:

• większą elastyczność i autonomię (pracę projektową, zdalną, możliwość współpracy z wieloma podmiotami),
• wyższe wynagrodzenie netto i korzystne preferencje podatkowe (jak ulga IP Box).

Przymusowa zmiana na etaty oznaczałaby dla programistów utratę niezależności i większe obciążenia podatkowe. W obliczu globalnej konkurencji i możliwości pracy zdalnej, eksperci mogą w tej sytuacji zrezygnować ze współpracy z polskimi firmami na rzecz podmiotów międzynarodowych, niezwiązanych polskim prawem. Taki odpływ talentów osłabiłby zdolności innowacyjne kraju i zmniejszył wpływy podatkowe.

Postulaty branży: dialog i stabilność prawa

SoDA apeluje do rządu o pilny dialog i rzetelną ocenę skutków regulacji (OSR), podkreślając, że obecny projekt jest sprzeczny z wieloletnią polityką państwa promującą samozatrudnienie oraz ulgi prorozwojowe (B+R, IP Box).

Organizacja proponuje wdrożenie mechanizmów, które ograniczą nadużycia, jednocześnie chroniąc elastyczność i konkurencyjność.

1. Opracowanie oficjalnej checklisty zgodności, która w przejrzysty sposób określi kryteria oddzielające B2B od stosunku pracy.
2. Stworzenie mechanizmu “safe harbour”, który chroniłby prawidłowo zawarte umowy przed późniejszym kwestionowaniem przez PIP.
3. Wprowadzenie okresu naprawczego, pozwalającego firmom na dostosowanie modelu współpracy przed ewentualnym wydaniem decyzji.
4. Wykluczenie działania przepisów wstecz.
5. Przeprowadzenie pilotażu nowych rozwiązań przed ich pełnym wdrożeniem.
6. Szeroką modernizację Kodeksu pracy, aby odpowiadał on realiom pracy zdalnej i projektowej.

SoDA deklaruje gotowość do wsparcia prac legislacyjnych wiedzą ekspercką, podkreślając, że stabilność i przewidywalność prawa są warunkiem przetrwania polskiego sektora IT w globalnej gospodarce opartej na wiedzy.

źródło: INFOR, 300gospodarka, PulsHR