Atrakcyjność inwestycyjna Europy maleje? USA zyskują znaczenie

W 2024 roku mieliśmy najmniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Europie od 9 lat. 2023 rok również był spadkowy. Jednak liczba inwestycji była wówczas o 5% wyższa względem roku 2024. Spadki bezpośrednio wpłynęły na zmniejszenie się liczby miejsc pracy o 16% w tym sektorze. Takie wnioski płyną z raportu EY “Atrakcyjność Inwestycyjna Europy 2025”, na podstawie danych o inwestycjach zagranicznych ogłoszonych w 45 krajach Europy w roku 2024.

Jak wypadamy na tle reszty świata? Podczas gdy w Europie rosną tendencje spadkowe, konkurencja ma się dobrze. W 2024 r. inwestycje greenfield, czyli tworzone od podstaw, w Ameryce Północnej wzrosły o 20%, a w Azji nie odnotowały zmian – podaje Global Investment Trends Monitor UNCTAD.

“Aż 37% firm odroczyło, anulowało lub ograniczyło plany inwestycyjne w Europie w 2024 roku. Jednocześnie tylko 59% inwestorów zadeklarowało chęć realizacji nowej inwestycji w Europie w najbliższym roku (spadek o 13 p.p.). Główne powody zmiany planów inwestycyjnych to ogólna niepewność co do sytuacji rynkowej i handlowej, wysokie koszty energii, a także uwarunkowania regulacyjne w Europie” – mówi Jacek Kędzior, Partner Zarządzający EY w Polsce.

Przetwórstwo przemysłowe i usługi biznesowe ucierpiały najbardziej, odnotowując największe spadki w porównaniu do poprzednich lat.

Inwestorzy wolą USA od Europy?

Kolejnym wyzwaniem dla inwestorów jest zaostrzona polityka celna prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa, która rodzi sporo niepewności i utrudnień. 42% badanych liderów biznesowych uważa, że polityka USA zmniejsza atrakcyjność Europy. Mniej niż 1/3 respondentów z optymizmem patrzy w przyszłość, spodziewając się pozytywnych wyników. Warto dodać, że amerykańskie inwestycje w Europie są na najniższym poziomie od 2015 roku.

Jak opisane utrudnienia europejskiego rynku wpływają na długoterminowe prognozy inwestorów? Stany Zjednoczone są częściej od Europy wskazywane jako najbardziej atrakcyjny kierunek inwestycyjny.

Ponadto blisko 2/3 badanych prognozuje wzrost atrakcyjności USA w ciągu najbliższych trzech lat. A 67% badanych twierdzi, że zwiększy się również atrakcyjność Chin. O podniesieniu się atrakcyjności Europy pozytywnie wypowiedziało się 61% badanych, co jest tendencją spadkową.

Polska rośnie w siłę?

Najwięksi gracze Europy, tacy jak Niemcy, Wielka Brytania i Francja wykazują tendencje spadkowe, mimo utrzymywania się na szczycie w rankingu liczby projektów bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Polska w 2024 r. przyciągnęła 259 inwestycji. Względem 2023 r. jest to wzrost o 13%. Za nami są takie kraje jak Włochy, Szwajcaria, Austria, Węgry czy Finlandia.

Co wpłynęło na nasz sukces? Centralna pozycja w Europie, wykwalifikowani specjaliści, konkurencyjność kosztowa oraz silna pozycja logistyczna i przemysłowa. W raporcie podano również prognozę wzrostu polskiej gospodarki o 3,5% na rok 2025.

Niestety nasze sukcesy nie przekuły się w zwiększenie liczby miejsc pracy w sektorze bezpośrednich inwestycji zagranicznych, tu wykazujemy tendencję spadkową. Wpłynąć na to mogły wysokie ceny energii, wzrost płac i bliskość wojny na Ukrainie.

Sytuacja startupów w Europie Środkowo-Wschodniej. Polska liderem, dowiedz się więcej.

Czy to koniec znaczenia Starego Kontynentu?

Czy jest jeszcze nadzieja dla Europy? Tak, dzięki sektorom o wysokim potencjale wzrostu takim, jak Sztuczna Inteligencja, Odnawialne Źródła Energii czy farmacja. Ważny wkład mają też Małe i Średnie Przedsiębiorstwa, dla których korzystniejsze jest inwestowanie u bliskich sąsiadów na terenie Europy, zamiast w odległych krajach świata.

Małe firmy na fali? Polacy coraz częściej wybierają MŚP, dowiedz się dlaczego.

“Kluczem do przyciągnięcia inwestycji do Europy jest w tym momencie według badanych redukcja cen energii, lepsze wsparcie dla MŚP, zwiększenie inwestycji w rozwojowych obszarach, takich jak AI oraz znoszenie barier dla handlu” – podsumowuje Paweł Tynel, partner EY Polska.

Piłka nadal jest w grze, jeśli Europa odpowiednio zareaguje na wątpliwości zagranicznych inwestorów. Pomoże też inwestowanie w sektory wysokiego wzrostu. Istotnym czynnikiem może być też zwiększenie bezpieczeństwa kontynentu, bez względu na politykę Stanów Zjednoczonych. Pomimo chwilowych spadków Europa ma za sobą lata wzrostów, o czym warto pamiętać.

Źródła: EY