Praca w Europie coraz lepsza? Kultura harówki wciąż przygniata

Choć poziom pracy w Unii Europejskiej stopniowo rośnie, nierówności wciąż pozostają wyraźne. Różnice dotyczą nie tylko poszczególnych krajów i branż, ale także grup zawodowych oraz płci – wynika z wrześniowego raportu Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound).

Gdzie zaszły diametralne zmiany?

Raport “European Working Conditions Survey 2024: First Findings” podsumowuje wyniki badania warunków pracy, które w zeszłym roku objęło 36 tys. pracowników w 35 krajach kontynentu. Pokazuje zmiany w jakości miejsc pracy, jakie zaszły w ciągu ostatniej dekady (2010–2024).

Eksperci Eurofound ocenili kilkadziesiąt aspektów jakości pracy w siedmiu obszarach: środowisko fizyczne (hałas, temperatura), intensywność pracy, jakość czasu pracy, relacje społeczne, umiejętności i swobodę wyboru sposobu pracy, perspektywy zawodowe oraz zarobki. Każdemu z tych wymiarów przypisano wskaźniki punktowe (0–100), co pozwala łatwo porównywać wyniki w czasie.

Pracownicy największe zmiany doceniają w zakresie zdobywania nowych umiejętności i swobody podejmowania decyzji dotyczących sposobu wykonywania pracy. W ciągu dekady wskaźnik ten wzrósł z 53 do 63 punktów. Pomogło w tym zwiększenie dostępności szkoleń, w tym rozwój e-learningu, oraz większe możliwości rozwoju zawodowego.

Obecnie 76% pracowników ma szansę rozwijać swoje kompetencje, ucząc się nowych rzeczy w pracy. Najczęściej dotyczą one profesjonalistów (92%), techników (88%) oraz menedżerów (84%), którzy również najczęściej mogą realizować własne pomysły.

Jednak dla większości – bo aż 56% – pracowników praca wciąż nie daje wystarczającej przestrzeni do wykorzystania ich wiedzy i talentów.

Owocowe czwartki to nie dobrostan. Firmom brakuje odpowiednich procedur?

European Working Conditions Survey 2024: First Findings

Europejczycy wierzą w rozwój kariery

Z raportu wynika jasno, że rośnie także wskaźnik oceniający perspektywy zawodowe Europejczyków. W ciągu dekady wzrósł on z 51 do 67 punktów. W ubiegłorocznym badaniu aż 49% mężczyzn i 43% kobiet wyrażało zdecydowane przekonanie, że ich praca daje dobre perspektywy rozwoju zawodowego – o 15 punktów więcej niż w 2010 r.

Najbardziej w swoje możliwości rozwoju kariery wierzą menedżerowie, przy czym – co ciekawe – częściej są to mężczyźni (65%) niż kobiety (55%).

European Working Conditions Survey 2024: First Findings

W porównaniu z 2010 rokiem wzrosła także satysfakcja z płacy. Coraz mniej pracowników uważa swoje wynagrodzenie za zbyt niskie w stosunku do wysiłku – odsetek mężczyzn spadł z 34 do 24%, a kobiet z 41 do 34%, co wciąż pokazuje utrzymującą się lukę płacową między płciami.

Czas nadal ważniejszy od wyników?

Niewielką poprawę widać z kolei w jakości czasu pracy. Wskaźnik wzrósł z 74 do 76 punktów. Nadal ponad połowa pracowników w Europie (wśród mężczyzn – 56%) pracuje 35–40 godzin tygodniowo, przy czym tę średnią zawyżają kraje naszego regionu. W Polsce 60% badanych pracowało w 40-godzinnym tygodniu pracy, w Bułgarii – 68%, a na Węgrzech – 74%.

Jednocześnie mniej osób niż dekadę temu pracuje regularnie po 10 godzin dziennie (udział spadł z 37% do 28%) lub po 48 godzin tygodniowo. Pracownicy zyskują też większą elastyczność w zakresie czasu i miejsca pracy. W krajach Unii tylko 3% pracuje w pełni zdalnie, ale 9% korzysta z pracy hybrydowej, a 16% – z okazjonalnej pracy z domu.

Jest lepiej, ale czy zdrowiej?

Dziwić może fakt, że przez ostatnie dziesięć lat fizyczne warunki pracy w Europie poprawiły się tylko nieznacznie – wskaźnik wzrósł z 81 do 82 punktów. Jednocześnie coraz bardziej we znaki dają się zmiany klimatu – coraz więcej osób jest zmuszonych pracować w wysokiej temperaturze. Cyfryzacja pracy również zmieniła codzienną rutynę – coraz więcej osób, szczególnie kobiet (42%), spędza długie godziny w pozycji siedzącej, a to stawia przed nimi nowe wyzwania zdrowotne i organizacyjne.

European Working Conditions Survey 2024: First Findings

Najgorzej wciąż wypada kwestia powszechnej harówki. Wskaźnik intensywności pracy pogorszył się znacząco – spadł z 70 do 67 punktów. To efekt większej presji na tempo pracy i częstszego wyznaczania napiętych terminów. Dodatkowo wiele osób odczuwa rosnącą liczbę zadań i obciążenie emocjonalne, szczególnie silne w edukacji i służbie zdrowia.

Jednocześnie raport podkreśla poprawę poczucia dobrostanu europejskich pracowników – wskaźnik wzrósł do 69,4 punktów z 65,5 w 2010 r.

Źródła: Rzeczpospolita, Eurofound