Polskie firmy pod presją. Najniższa rentowność od 10 lat

Na skutek spadku sprzedaży i rosnących kosztów działalności w 2024 r. firmy w Polsce zanotowały najniższą rentowność w ciągu ostatnich 10 lat – przekazał Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).

PIE zwrócił uwagę, że w okresie 2020-2024 na polskie przedsiębiorstwa oddziaływał szereg wewnętrznych i zewnętrznych czynników związanych z pandemią COVID-19 i wojną w Ukrainie. Ponadto gwałtowny wzrost cen surowców oraz wysoka inflacja miały istotny wpływ na zmianę rentowności firm.

PIP planuje kontrole. “Firmy mogą nie przetrwać fali”, dowiedz się więcej!

Którym branżom powodziło się najgorzej?

“Na skutek spadku sprzedaży i rosnących kosztów działalności, w 2024 r. firmy w Polsce zanotowały najniższą rentowność w ciągu ostatnich 10 lat. Rentowność obrotu netto zmalała do 3,4 proc., a udział firm osiągających zysk spadł do 77,2 proc., co oznacza, że niemal co czwarta firma zakończyła rok stratą” – podał Instytut.

W ujęciu sektorowym największe obniżenie rentowności odnotowały branże kapitałochłonne i pracochłonne, w tym przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel oraz transport i gospodarka magazynowa. W tych sektorach obserwowano spadki marż EBITDA, rotacji aktywów oraz osłabienie efektu dźwigni finansowej, które łącznie skutkowały pogorszeniem wskaźników ROA (wskaźnik rentowności aktywów) i ROE (wskaźnik rentowności kapitału własnego).

W publikacji podkreślono, że branże te zmagały się także z rosnącymi kosztami pracy, co wymagało ścisłej dyscypliny kosztowej i zwiększania produktywności. Z kolei takie jak informacja i komunikacja oraz pozostała działalność usługowa – mimo wzrostu kosztów pracy i spadku marż, zachowały relatywnie wysoką rentowność i stabilność finansową.

Wykształcenie przedsiębiorców MŚP. Technikum i doświadczenie kluczem do sukcesu? Sprawdź!

Co było konsekwencją wyhamowania?

Firmy z branży zakwaterowania i gastronomii, po silnym spadku w 2020 r. związanym z pandemią, odnotowały dynamiczne odbicie w latach 2022-2023, a w 2024 r. tempo wzrostu rentowności wyhamowało. Zdaniem PIE stabilności tych sektorów sprzyjały duża rotacja aktywów, efekty skali oraz ostrożne zarządzanie płynnością i zadłużeniem.

“Przychody średnich i dużych przedsiębiorstw niefinansowych w 2024 r. spadły r/r o 3 proc., zaś koszty obniżyły się tylko o 1,8 proc. W efekcie rentowność obrotu netto firm spadła do poziomu należącego do najniższych w latach 2014- 2024. Konsekwencją niskiej rentowności wielu firm było ograniczenie skali inwestycji i tym samym ich wolniejszy rozwój” – zauważyła cytowana w publikacji zastępczyni kierownika Zespołu Foresightu Gospodarczego w PIE Anna Szymańska.

Polska liderem na tle UE. Sprawdź jak gospodarka rosła w siłę.

“Dodatkowym czynnikiem hamującym inwestycje były wysokie koszty kredytu przy rekordowych stopach procentowych NBP w latach 2022-2023. W efekcie realne nakłady inwestycyjne obniżyły się o 7,8 proc. Inwestowaniu nie sprzyjał też dominujący udział finansowania ze środków własnych” – zauważyła Szymańska.