Tylko u nas
MFW bije na alarm. Zadłużenie jak po II wojnie światowej?
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) ostrzega przed bezprecedensowym kryzysem zadłużenia. Według najnowszych prognoz, skumulowany dług publiczny państw świata przekroczy do 2029 roku 100% globalnego PKB. Będzie to najwyższy poziom zadłużenia od 1948 roku, czyli tuż po zakończeniu II wojny światowej, a trend ten ma niestety nadal rosnąć.
Vitor Gaspar, szef departamentu spraw fiskalnych MFW, wskazał na dramatyczny potencjał sytuacji. W przypadku “niekorzystnego, ale wiarygodnego scenariusza”, globalny dług mógłby wzrosnąć do końca dekady do 123% PKB. Jest to zaledwie krok od historycznego rekordu 132% PKB, odnotowanego po globalnym konflikcie.
Pandemia przyspieszyła gigantyczne zadłużenie
Fundusz w swoim “Monitorze Fiskalnym” wyjaśnia, że kumulacja długu przyspieszyła w wyniku konieczności uruchomienia kosztownych programów pomocowych dla obywateli i przedsiębiorstw w trakcie pandemii COVID-19. Tendencja ta, choć obecna już wcześniej, została gwałtownie spotęgowana przez pandemiczną interwencję państw.
Problem dotyczy największych globalnych gospodarek. W raporcie podkreślono, że w szeregu kluczowych państw wskaźnik długu do PKB już przekroczył 100% lub ma to nastąpić w najbliższych latach. W tym elitarnym i niepokojącym gronie znajduje się aż sześć z siedmiu państw grupy G7 (USA, Kanada, Japonia, Wielka Brytania, Francja i Włochy), a także gospodarcza potęga, jaką są Chiny.
Presja wydatków kontra niechęć do podatków
MFW zwraca uwagę na fundamentalny problem: państwa są pod nieuchronną presją wzrostu wydatków, podczas gdy polityczne ograniczenia skutecznie blokują podwyżki podatków. Wymogi finansowe na obronność, skutki klęsk żywiołowych, inwestycje w przełomowe technologie oraz koszty demograficzne (starzejące się społeczeństwa) zwiększają obciążenia budżetowe.
Nowe podatki w drodze? Zobacz, gdzie rząd szuka miliardów na łatanie budżetu
“Wszystkie te presje i wymagania łączą się z ostrymi politycznymi ograniczeniami dotyczącymi podwyżek podatków i zmniejszoną świadomością społeczną w zakresie ograniczeń fiskalnych” – alarmuje Fundusz.
Niski dług nie chroni
Choć uwaga opinii publicznej często skupia się na gigantycznym zadłużeniu państw rozwiniętych, MFW podkreśla, że gospodarki wschodzące stoją przed trudniejszymi wyzwaniami fiskalnymi. Nawet kraje ze stosunkowo niskim stosunkiem długu do PKB mogą mieć poważne trudności z zarządzaniem swoimi zobowiązaniami. W raporcie wskazano, że aż 55 krajów już boryka się z problemem zadłużenia lub jest narażonych na wysokie ryzyko, mimo że ich zadłużenie wynosi poniżej bezpiecznego progu 60% PKB.
Sprawdź, jak Polska jest przygniatana długiem publicznym. Ekonomiści biją na alarm!
W obliczu rosnącego globalnego ryzyka, fundusz wzywa rządy do pilnego tworzenia fiskalnych buforów bezpieczeństwa oraz do przeniesienia akcentu wydatkowego na obszary generujące długoterminowy wzrost, takie jak infrastruktura i edukacja, co ma pomóc wzmocnić światową gospodarkę i uczynić zadłużenie bardziej zrównoważonym.
