Pracownicy boją się o swoje zdrowie. L4 to nowa praca zdalna?

“Narasta poczucie braku bezpieczeństwa wśród polskich pracowników. Jesteśmy bombardowani trudnymi informacjami związanymi z sytuacją geopolityczną, przy jednoczesnym napięciu na rynku pracy” – ostrzega Alina Smolarek, dyrektorka HR w enel-med.

Autorzy raportu podkreślają, że na pogorszenie zdrowia Polaków i rosnący poziom zmartwienia wpływają: restrukturyzacje i przejęcia firm w wielu branżach (również masowe zwolnienia), rozwój technologii AI, a co za tym idzie ryzyko redukcji, sytuacja geopolityczna oraz malejące szanse na podwyżki lub awanse.

“Pracujemy dużo, również na L4 lub nie chodzimy na zwolnienie pomimo choroby. 1/3 pracowników nie wykorzystuje przysługującego urlopu. Jednocześnie narasta w nas potrzeba zmiany dotychczasowego trybu życia” – dodaje ekspertka.

Krajobraz życia pracownika nabiera coraz to ciemniejszych barw. Z jednej strony czujemy coraz większą potrzebę zadbania o życie prywatne i zdrowie, z drugiej obawiamy się o nasze możliwości zawodowe, przez co spychamy odpowiedni “work-life balance” na drugi plan. “Rośnie potrzeba empatycznego przywództwa, pozostającego w dialogu z pracownikami” – informuje Smolarek.

Blisko połowa Polaków nie dostała podwyżki. Czy przez to chętniej zmieniają pracę? Zobacz!

Zawodowe zmartwienia Polaków

Głównym lękiem Polaków pozostają zarobki. O obniżkę pensji lub brak perspektyw na podwyżkę martwi się aż 41 proc. badanych. Na drugim miejscu “tabeli smutków” uplasowała się “możliwość utraty pracy” o którą martwi się aż 36 proc. ankietowanych (o 3 pkt proc. więcej niż rok wcześniej). Co ciekawe, lęk przed zwolnieniami częściej odczuwają pracownicy dużych korporacji (41 proc. grupy), niż sektora MŚP (33 proc.).

“Z najnowszego wrześniowego odczytu »Barometru Polskiego Rynku Pracy« wynika, że 42 proc. Polaków nie otrzymało w tym roku żadnej podwyżki, a kolejne 46 proc. mogło liczyć na wzrost wynagrodzenia nieprzekraczający 10 proc. Nic dziwnego, że właśnie pensja stała się dziś jednym z głównych źródeł obaw pracowników” – komentuje Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy.

Trzecim najczęściej wskazywanym zmartwieniem jest “wykluczenie z pracy zawodowej przez poważne zachorowanie”. Obawa ta znacznie częściej dotyczy starszych pracowników (36 proc. grupy w wieku 50+), niż pokolenia Z (21 proc.).

Work-life balance pozostaje wyzwaniem?

Aż 89 proc. badanych uważa, że zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym jest kluczowe. Jedynie 4 proc. pracujących uznaje work-life balance za nieistotny.

“Choć równowaga między życiem zawodowym a prywatnym coraz częściej pojawia się w publicznej dyskusji, wyniki badania pokazują, że dla wielu Polaków nadal stanowi wyzwanie” – czytamy w raporcie. 41 proc. ankietowanych przyznaje, że zdarza im się wykonywać obowiązki zawodowe poza standardowymi godzinami.

Balans na krawędzi. Czy Polacy nie potrafią odpoczywać? Sprawdź najnowsze dane!

Obserwujemy jednak pozytywny trend, w ujęciu rocznym odsetek ten spadł o 15 pkt proc. (w 2024 r. 56 proc.). “Po godzinach” znacznie częściej pracują zatrudnieni w mniejszych firmach – prawie co druga osoba w sektorze MŚP (44 proc.) i co trzecia z dużej firmy (44 proc.).

Dlaczego tak się dzieje? Najczęściej wymienianym powodem jest “przeciążenie zadaniami i brak możliwości wyrobienia się w standardowym czasie pracy” (39 proc. wskazań). 30 proc. przyznaje, że preferuje pracę wieczorami lub w wolnych chwilach, a 26 proc., że w ciągu dnia załatwia sprawy życia codziennego – a w wolnych chwilach nadrabia braki po godzinach.

Elastyczność w pracy stanowi pozytywną część całego spektrum, niestety pozostali ankietowani nie mogą sobie na nią pozwolić. Prawie co 4 badany wskazuje (23 proc.), iż powodem “bezpłatnych nadgodzin” jest presja ze strony pracodawcy. Jeden na dziesięciu pracowników wskazuje bezpośrednio, że wynika to z obawy przed zwolnieniem.

Ilu pracodawców dba o “równowagę” swoich pracowników?

Coraz większa liczba zatrudnionych uważa, że ich pracodawca promuje i dba o ideę “work-life balance”. Łącznie aż 57% respondentów zgadza się z powyższą tezą. Są to wyniki zdecydowanie lepsze niż rok temu – wówczas co trzeci Polak twierdził, że jego firmy nie interesują zagadnienia równowagi między pracą, a życiem prywatnym (aktualnie 27 proc. badanych).

Skala organizacji nie zawsze idzie w parze z realnym wsparciem. Wbrew popularnej opinii, że “giganci rynkowi” gwarantują zatrudnionym najwięcej udogodnień z zakresu work-life balance, aż 31 proc. pracowników dużych firm negatywnie ocenia działania pracodawcy. W przypadku MŚP jest to 24 proc. zatrudnionych.

“Choć wysokość wynagrodzenia nadal pozostaje kluczowym kryterium zatrudnienia, rośnie znaczenie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Potwierdza to fakt, że niemal połowa badanych deklaruje preferencję dla 4-dniowego tygodnia pracy. Nie jest to przejaw spadku motywacji, lecz rosnącej świadomości, że odpoczynek i regeneracja warunkują długoterminową produktywność” – podsumowuje Andrzej Kubisiak, wicedyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Co z L4?

“Z jednej strony, co piąty Polak przyznaje się do brania L4, mimo że czuł się zdrowy, czyli wtedy, kiedy go nie potrzebował. Ale bardziej alarmująca jest w mojej opinii druga statystyka, która mówi, że większości pracownikom zdarzają się sytuacje, kiedy wykonują swoje obowiązki, będąc chorym” – czytaliśmy w styczniowym raporcie enel-med. Czy coś się zmieniło?

Zagraniczna podróż, koncert czy dorabianie? Detektywi ujawniają nadużycia L4. Zobacz!

W najnowszej edycji aż 60 proc. badanych przyznało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy zdarzyło im się nie skorzystać z L4 mimo choroby (wcześniej 62 proc.). Pracownicy rezygnują ze zwolnienia głównie z powodu: nadmiaru obowiązków zawodowych (27 proc.) lub braku zastępstwa (21 proc.).

Łącznie aż 21 proc. pracowników nie korzysta z L4 z powodu sytuacji patologicznych w firmie. 12 proc. badanych wskazuje, że “w ich miejscu pracy L4 nie jest mile widziane”, a kolejne 9 proc., że zwolnienie wiąże się z ryzykiem utraty pracy.

Z drugiej strony, do korzystania z L4 mimo braków choroby przyznaje się 18 proc. pracowników (w poprzednim badaniu 19 proc.). Zdecydowana większość zatrudnionych, bo aż 77 proc., zapewnia, iż nie nadużywało zwolnień – z L4 korzystają tylko podczas choroby.

Nasila się zjawisko pracy podczas zwolnienia chorobowego. W poprzedniej edycji badania do pracy podczas L4 przyznało się 29 proc. badanych, aktualnie aż 34 proc. pracowników. Dlaczego osoby na L4 wciąż pracują? Co piąty (18 proc.) pracownik wskazuje, że “pilne sprawy zawodowe” wymagały zaangażowania mimo choroby, a co dziesiąty (9 proc.), ponieważ “woli, bo chcą być na bieżąco i mieć kontrolę nad sytuacją w pracy”.

7 proc. pracujących znajduje się w skrajnej sytuacji – ich przełożony wprost wyraził, że oczekuje wykonywania obowiązków podczas L4. “W mniejszych przedsiębiorstwach 20% wykonywało obowiązki mimo L4 z powodu pilnych spraw, a 8% na wyraźne polecenie przełożonego” – czytamy w raporcie.

“Wyniki raportu pokazują, że skrajne podejścia do zwolnień lekarskich, tzn. albo z nich rezygnujemy, kiedy ich potrzebujemy, albo podejmujemy pracę, gdy na L4 przebywamy, jest wciąż powszechne i, co niepokojące, narasta” – ostrzega Agata Kasperska, HR manager w Fulfilio.

NFZ vs. prywatna opieka zdrowotna

Z roku na rok spada “wiara” w efektywność publicznej ochrony zdrowia. Rośnie za to liczba pracowników, którzy wybierają prywatne świadczenia zdrowotne. 41 proc. ankietowanych preferuje opiekę prywatną, co stanowi wzrost o 5 pkt. proc. (36 proc. w 2024 roku).

Ministerstwo Zdrowia wkracza w etap desperacji? Sprawdź, dlaczego wszyscy boją się reformy NFZ

Z opieki prywatnej znacznie częściej korzystają młodzi zatrudnieni – 54 proc. osób w wieku 18-30 lat – a także pracownicy dużych firm (44 proc.). Najliczniejszą grupę stanowią osoby łączące usługi prywatne z publiczną opieką zdrowotną (34 proc. r./r.)

Zwolennicy NFZ stanowią łącznie 15 proc. ankietowanych (18 proc. w 2024 r.). Do tej grupy zaliczają się głównie osoby po 51. roku życia (17 proc.) i pracownicy MŚP (16 proc.). Niezdecydowanych pozostaje 11% badanych.

“Pakiety medyczne w ramach współpracy B2B od lat pozostają najpopularniejszą formą benefitów pozapłacowych na polskim rynku. Choć w dużych i dojrzałych organizacjach obserwujemy już pewne nasycenie, to w sektorze małych i średnich firm nadal tkwi ogromny potencjał rozwoju” – informuje Magdalena Damasiewicz, dyrektor ds. abonamentów medycznych B2B w enel-med.

“Pozostaje zastanowić się, jak umożliwić firmom z sektora MŚP możliwość zakupu tego benefitu dla swoich pracowników. Zasadnym kierunkiem wydaje się dostosowanie cen pakietów w taki sposób, aby firmy zatrudniające 200 osób i mniej mogły sobie na nie pozwolić” – dodaje Monika Dobrowolska-Filip z Medonet.

źródło: enel-med, Business Insider