Jak prezentuje się dobrostan Polek? Dużo zależy od finansów

Jak wygląda dobrostan Polek? Nie za dobrze. Poza wymienionymi wcześniej trudnościami finansowymi, co trzecia kobieta przeżywa przewlekły stres związany z pracą. Podobna liczba respondentek czuje presję społeczną i nadmierne oczekiwania. Kobiety są przeciążone i zestresowane, jednocześnie żonglują różnymi rolami życiowymi.

Dane pochodzą z raportu społecznego PKO Ubezpieczenia “Dobrostan Polek 2025. Jak dzisiaj czują się kobiety?”.

“Indeks Dobrostanu to holistyczna miara, która łączy subiektywną ocenę samopoczucia, komfortu fizycznego, poziom stresu, presji i poczucie życiowego spełnienia. Dzięki tym pięciu składnikom zyskujemy całościowy obraz tego, jak kobiety funkcjonują na co dzień” – tłumaczy Karolina Liberka, strateżka, badaczka i Head of Strategy and Innovation w Garden of Words Group.

“Wyniki pokazują, że tylko 4,5% kobiet w Polsce doświadcza bardzo wysokiego poziomu dobrostanu, 15,6% funkcjonuje na jego niskim poziomie, zmagając się z przeciążeniem, stresem i brakiem przestrzeni dla siebie. Większość – aż 63% – balansuje w strefie umiarkowanej równowagi. To oznacza, że choć dają sobie radę, często brakuje im zasobów, by poczuć się naprawdę dobrze” – dodaje.

Jak Polki dbają o dobrostan?

Prawie wszystkie kobiety rozumieją, czym jest dobrostan. Przy czym niemal każda kobieta czuje presję, by “zawsze sobie radzić”. 70% respondentek odczuwa codziennie poczucie winy – głównie wobec rodziny i pracy.

Może to wynikać z wychowania kulturowego, wysokich oczekiwań społecznych względem płci żeńskiej i przekonania, że kobiety są wielozadaniowe i ze wszystkim sobie poradzą. Presja może pochodzić też z wewnątrz na skutek osobistych przekonań.

Z wykresu wynika, że czynniki związane z pracą oraz trudności finansowe w wysokim stopniu obniżają dobrostan kobiet. W raporcie czytamy także, że poziom dobrostanu rośnie wraz z zarobkami. Wraz z lepszą sytuacją ekonomiczną zwiększają się też wskaźniki regularnego dbania o siebie, poczucia wpływu i korzystania z pomocy psychologicznej/psychoterapeutycznej.

Z jakimi barierami mierzą się Polki? Brakuje im czasu, wsparcia z zewnątrz i środków finansowych, aby móc zadbać o siebie. Do tego dochodzi poczucie winy i postawa stawiania innych ponad siebie, co nie dziwi zwłaszcza w przypadku matek. Otoczenie stawia wysokie oczekiwania względem tej grupy społecznej i bywa surowe w ocenie.

Matki mają wyższy poziom stresu od kobiet bezdzietnych i mniejsze poczucia wpływu na swoje życie. Pozytywnym aspektem jest rosnąca świadomość potrzeby dbania o siebie. 95% matek dzieci do lat 13 deklaruje, że znajduje czas dla siebie.

Różnice widać w formie spędzania wolnego czasu. Kobiety bezdzietne dbają o dobrostan wewnętrzny, poznają siebie, a praktyki self-care to ich stały rytuał. Matki najczęściej wskazywały odpoczynek i ciszę, jako swoją praktykę self-care, w formie nieplanowanego i krótkiego resetu.

Luka płacowa w UE. Kobiety wciąż zarabiają mniej niż mężczyźni, dowiedz się więcej.

Dobrostan a wiek

Alarmujące są statystyki w kwestii poczucia wpływu u kobiet na dobrostan. Wyraziła je tylko nieco ponad połowa respondentek. Jeśli przyjrzymy się poziomowi dobrostanu ze względu na wiek, możemy zauważyć znaczące różnice.

Źródło: PKO BP, raport “Dobrostan Polek 2025. Jak dzisiaj czują się kobiety?”.

Jak można zauważyć na wykresie kobiety 65+ najczęściej dbają regularnie o swój dobrostan, najlepiej znają swoje potrzeby w tym obszarze i czują najmniejszą presję społeczną. Czują też, że już nie muszą nikogo zadowalać. Oczekiwania otoczenia mają największy wpływ na dwie najmłodsze grupy kobiet. Zdecydowanie wszystkie grupy wiekowe potrzebują częściej dbać o swój dobrostan, zwłaszcza wskaźniki na poziomie kilkunastu procent są niepokojące.

Z raportu wynika, że ponad 60% młodych kobiet w wieku 18–24 lat czuje się “starsza psychicznie” niż w rzeczywistości.

“Z perspektywy psychologicznej młode kobiety w wieku 18–24 lat doświadczają podwójnego obciążenia: z jednej strony media społecznościowe i otoczenie kreują obraz idealnego życia, pracy i relacji, przy którym łatwo wpaść w pułapkę nieustannego porównywania się z rówieśnikami. Z drugiej strony wewnętrzna presja, by już “mieć wszystko poukładane”, zmusza je do twardego stąpania po ziemi, nawet gdy nie czują się na to gotowe” – podsumowuje w raporcie psycholog, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna Magdalena Chorzewska.

Ile zarabiają Polacy? Nowe dane pokazują rosnące nierówności.

Jaki wpływ na dobrostan mają relacje?

Wsparcie emocjonalne, możliwość rozmowy z kimś zaufanym czy czas spędzony w gronie najbliższych są częścią dobrostanu. A jak na dobrostan wpływa status związku? Z badania wynika, że kobiety w związkach formalnych mają najwyższy odsetek wysokiego poziomu dobrostanu. Wpływać na to może większe poczucie stabilności, przewidywalność czy codzienny podział obowiązków.

Po przeciwnej stronie znajdują się kobiety w związkach nieformalnych, gdzie zaledwie 4% deklarowało wysoki dobrostan. W grupie singielek taką deklarację złożyło 9,5% kobiet.

“Relacja to nie status, lecz jakość więzi. Samotność w duecie boli bardziej niż samotność w pojedynkę” – mówi Magdalena Chorzewska.

Podsumowując wyniki badania, największego odciążenia potrzebują kobiety z grup wiekowych 35–44 lata oraz 45–54 lata. To one są najbardziej zmęczone i ukierunkowane na innych. Najmłodsza grupa kobiet potrzebuje wsparcia w praktykach self-care i budowania odporności psychicznej oraz w radzeniu sobie z presją otoczenia. Kobiety z grupy 25–34 lata potrzebują czasu tylko dla siebie i większego odpoczynku.

W grupie wiekowej 55–64 lata najważniejszy jest spokój, brak pośpiechu i przeżywanie dni we własnym rytmie. Z kolei w najstarszej grupie wiekowej kobiety mają najniższą wiedzę o dobrostanie i jednocześnie psychicznie czują się najlepiej. Zagrożeniem dla seniorek jest nadmierne wycofanie się z życia społecznego. Dbanie o relacje z innymi będzie cenną praktyką.

Choć świadomość kobiet na temat dobrostanu rośnie, potrzebują one wsparcia ze strony najbliższych oraz zmiany myślenia w społeczeństwie, które stawia wysokie wymagania. Jak można było zauważyć w badaniu, praca często bywa stresującym miejscem dla kobiet. Pracodawcy i menadżerowie mogą to zmienić poprzez dbanie o dobrą atmosferę w pracy, zapewnienie wsparcia psychologicznego dla pracownic i pracowników, organizowanie szkoleń z dbania o dobrostan czy wyrównanie luk płacowych.