Portret Finansowy Polaków 2025: Jak zarządzamy pieniędzmi, oszczędzamy i inwestujemy

“Portret Finansowy Polaków 2025” przygotowany przez Maison&Partners na zlecenie Business Insidera i PKO Banku Polskiego rzuca unikalne światło na nasze nawyki, emocje i decyzje finansowe. Ten raport to blisko 100 stron wiedzy o tym, jak Polacy myślą o pieniądzach i jak wpływają one na nasze życie.

Oszczędzamy chętnie, ale skromnie

Choć 80 proc. Polaków deklaruje posiadanie oszczędności, tylko 1/3 ma ich na tyle, by przetrwać dłużej niż pięć miesięcy bez dochodu. Co czwarty respondent nie ma żadnych oszczędności lub posiada je w minimalnym zakresie. Regularne oszczędzanie deklaruje 44 proc. badanych, przy czym mężczyźni oszczędzają systematyczniej niż kobiety (48 proc. wobec 40 proc.).

Najczęściej oszczędzamy “na czarną godzinę” (42 proc.) oraz na emeryturę (39 proc.). Kobiety częściej koncentrują się na oszczędzaniu krótkoterminowym, mężczyźni częściej wybierają cele długoterminowe. Aż 60 proc. Polaków trzyma oszczędności na kontach oszczędnościowych i lokatach. Zaledwie 15 proc. inwestuje w nieruchomości, a tylko 3 proc. w start-upy lub dzieła sztuki.

Choć oszczędzanie jest powszechnie postrzegane jako działanie racjonalne i zabezpieczające przyszłość, wielu Polaków podchodzi do niego zachowawczo. Wysoki odsetek osób trzymających pieniądze na niskooprocentowanych lokatach pokazuje, że dominującym motywem nie jest maksymalizacja zysków, lecz ochrona kapitału.

Polska na rozdrożu? Mniej rejestracji firm, mikroprzedsiębiorcy w odwrocie. Sprawdź, z czego to wynika!

Inwestujemy z ostrożnością i niepewnością

Choć 86 proc. Polaków zgadza się, że pieniądze należy inwestować, a nie trzymać “w skarpecie”, zaledwie 46 proc. miało do czynienia z produktami inwestycyjnymi. Mężczyźni inwestują znacznie częściej niż kobiety (44 proc. wobec 27 proc.).

Najpopularniejsze formy inwestycji to fundusze inwestycyjne (40 proc.), waluty (40 proc.) oraz obligacje (33 proc.). Tylko co trzeci respondent deklaruje, że inwestowanie to temat, na którym się zna. Aż 44 proc. interesuje się tym obszarem, ale nie ma wystarczającej wiedzy, by zacząć. Kobiety częściej przyznają się do braku wiedzy i rzadziej poszukują porad inwestycyjnych.

Obawy przed ryzykiem i brak dostępu do rzetelnej edukacji inwestycyjnej są głównymi barierami. Większość badanych wybiera rozwiązania o niskim ryzyku, nawet jeśli oznacza to niższy potencjalny zysk. Jednocześnie aż 2/3 Polaków deklaruje, że inwestować można nawet niewielkie kwoty – co może być dobrą podstawą do popularyzacji mikroinwestowania.

Pieniądze w związku

Połowa Polaków deklaruje równy podział kosztów utrzymania w związku. Mężczyźni częściej jednak wskazują, że to oni dokładają więcej (46 proc.), podczas gdy tylko 20 proc. kobiet przyznaje się do tego samego. Co ciekawe, 73 proc. respondentów dzieli się z partnerem informacjami o zarobkach, a 51 proc. twierdzi, że partner wie, ile wydają.

Jednak 24 proc. Polaków wstydzi się rozmawiać o pieniądzach. Kobiety częściej niż mężczyźni ukrywają przed partnerem wydatki (13 proc. wobec 10 proc.) i częściej zaniżają ceny kupowanych produktów. Zdarza się również, że jedna ze stron w związku podejmuje kluczowe decyzje finansowe bez konsultacji z partnerem.

Postawy wobec pieniędzy w relacjach wskazują na znaczące różnice w podejściu i oczekiwaniach między płciami. Choć większość deklaruje transparentność, ukrywanie informacji finansowych pozostaje zjawiskiem powszechnym i często źródłem konfliktów.

Kieszonkowe, czyli pierwsza lekcja ekonomii

Aż 72 proc. rodziców daje dzieciom pieniądze. Najczęstsze okazje to uroczystości i święta (57 proc.), ale ponad połowa rodziców przyznaje, że wspiera dzieci finansowo w razie konkretnych potrzeb. Co trzecia osoba daje dzieciom regularne kieszonkowe, a 14 proc. wypłaca drobne kwoty codziennie.

Regularne wsparcie finansowe dla dzieci jest bardziej popularne w gospodarstwach domowych o wyższych dochodach. Rzadziej natomiast występuje w rodzinach o niskich dochodach, gdzie częściej występują ograniczenia finansowe. Tam też dzieci rzadziej uczą się zarządzania stałym budżetem.

Z badania wynika, że przyznawanie kieszonkowego może mieć znaczący wpływ na rozwój kompetencji finansowych dzieci. Uczy nie tylko wartości pieniądza, ale też planowania wydatków i podejmowania pierwszych decyzji konsumenckich. To pierwszy krok do budowania świadomej postawy wobec pieniędzy.

Emocje, technologia i wiedza

Portret Finansowy Polaków ujawnia, że satysfakcja i radość to najczęstsze emocje związane z myśleniem o pieniądzach, ale 24 proc. odczuwa stres, a 17 proc. lęk. Ponadto 96 proc. badanych zgadza się, że edukację finansową należy zaczynać od najmłodszych lat. Pozytywne emocje dominują, ale niepewność pozostaje silnym czynnikiem wpływającym na decyzje.

Choć 80 proc. Polaków korzysta z aplikacji bankowych, tylko 53 proc. ocenia pozytywnie swoje umiejętności w korzystaniu z technologii finansowych. Wątpliwości związane z AI w finansach deklaruje 55 proc. badanych, a 68 proc. ma nadzieję, że rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji ułatwią codzienne zarządzanie pieniędzmi.

W obszarze wiedzy finansowej dominują deklaracje o jej braku – większość respondentów przyznaje, że nie rozmawia o pieniądzach ani z rodziną, ani ze znajomymi. Jednocześnie wielu z nich odczuwa potrzebę zmiany i deklaruje chęć edukacji, co daje realną podstawę do optymizmu.

Elastyczny czas pracy. Fachowcom nie zależy na etacie. Dlaczego tak jest? Sprawdź!

Co z tego wynika?

Z jednej strony widać rosnącą świadomość i zaangażowanie finansowe Polaków. Z drugiej jednak niepokoi niski poziom wiedzy inwestycyjnej i liczne bariery emocjonalne. Kluczowe jest dalsze wzmacnianie edukacji finansowej – szczególnie w zakresie inwestowania, planowania budżetu oraz wykorzystania nowych technologii.

Różnice między kobietami i mężczyznami pokazują, jak ważna jest personalizacja podejścia – od edukacji po produkty finansowe. Odpowiedzi na pytania o pieniądze to w rzeczywistości odpowiedzi o wartości, relacje i styl życia. A Portret Finansowy Polaków pozwala je zrozumieć lepiej niż kiedykolwiek wcześniej.

Badanie przeprowadzone na próbie 12050 osób pokazuje również potencjał rozwojowy polskiego społeczeństwa. Wysokie zainteresowanie tematem i gotowość do nauki mogą być punktem wyjścia do realnych zmian w postawach konsumenckich i inwestycyjnych. Dla instytucji finansowych to również okazja do zaprojektowania bardziej inkluzywnych produktów i usług.