Składka zdrowotna w górę? Firmy zapłacą nawet o 37 proc. więcej

Do końca 2025 roku obowiązuje mechanizm ulgowy, zgodnie z którym minimalna składka zdrowotna liczona jest od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia 2026 roku podstawa ta wróci do poziomu 100 proc. płacy minimalnej. Oznacza to automatyczny wzrost obciążeń – i to w podwójnym wymiarze. Z jednej strony zwiększa się sama podstawa, a z drugiej minimalne wynagrodzenie, od którego liczona jest składka.

Rząd prognozuje, że w 2026 roku płaca minimalna wzrośnie do 4806 zł brutto, wobec 4666 zł w roku bieżącym. W konsekwencji minimalna składka zdrowotna wzrośnie z obecnych 314,96 zł do 432,54 zł. To oznacza dodatkowe 117,59 zł miesięcznie i ponad 1411 zł rocznie.

Kto odczuje podwyżki najmocniej?

Podwyżka składki zdrowotnej najbardziej uderzy w mikroprzedsiębiorców i osoby o niskich dochodach, rozliczających się według skali podatkowej lub podatku liniowego. W ich przypadku minimalna składka będzie musiała zostać opłacona niezależnie od poziomu faktycznych dochodów, a nawet przy ich braku.

Jak skutecznie optymalizować koszty działalności? Jedną z alternatyw może być Fundacja Twój Startup.

W praktyce osoby osiągające minimalne przychody zapłacą proporcjonalnie znacznie więcej niż przedsiębiorcy generujący wysokie zyski. Z kolei firmy rozliczające się w formie ryczałtu oraz przedsiębiorcy z dużymi dochodami nie odczują zmian w takim stopniu, ponieważ w ich przypadku składka nadal zależy od faktycznego dochodu lub od progu przychodowego.

Eksperci podkreślają, że dla samozatrudnionych dopiero rozpoczynających działalność będzie to dodatkowa bariera, mogąca zniechęcać do formalnego rejestrowania biznesu.

Rosną także pozostałe składki ZUS

Składka zdrowotna to nie jedyny element wyższych obciążeń. W projekcie budżetu na 2026 rok rząd założył, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wyniesie 9420 zł brutto, co przełoży się na wzrost składek na tzw. “duży ZUS”.

Nowe podatki w drodze? Rząd szuka miliardów na łatanie budżetu. Co to oznacza?

Podstawą wymiaru tych składek jest 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a więc w 2026 roku będzie to 5652 zł. W efekcie łączna kwota składek społecznych wzrośnie do 1926,76 zł miesięcznie, wobec 1773,96 zł w 2025 roku. To dodatkowe 152,80 zł miesięcznie, czyli 1833,60 zł rocznie.

W połączeniu z wyższą składką zdrowotną łączne obciążenie przedsiębiorców może sięgnąć nawet 270 zł miesięcznie, czyli 3245 zł rocznie. Jak zauważa Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy inFakt, w 2021 roku pełne składki społeczne wynosiły niespełna 1000 zł, a składka zdrowotna 53 zł (odliczana od podatku). W ciągu pięciu lat koszty prowadzenia działalności niemal się podwoiły.

Rząd ogłosił budżet na 2026 rok. “Wykonanie będzie wymagało precyzji”. Poznaj szczegóły!

Polityczne tło i decyzja prezydenta

Pierwotnie Sejm przyjął ustawę, która miała na stałe utrzymać niższą – 75-procentową – podstawę naliczania składki zdrowotnej. Rozwiązanie to miało być korzystne dla przedsiębiorców, szczególnie tych najmniejszych, ale zostało zawetowane przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Głowa państwa argumentowała, że ustawa byłaby niekorzystna dla finansów publicznych i stabilności Narodowego Funduszu Zdrowia. Duda zwracał uwagę, że wielu przedsiębiorców płaciłoby składki niższe niż pracownicy otrzymujący minimalne wynagrodzenie. W rezultacie od 2026 roku automatycznie wracają zasady wprowadzone w Polskim Ładzie

Konsekwencje dla rynku pracy i gospodarki

Ekonomiści ostrzegają, że tak znaczący wzrost kosztów prowadzenia działalności może zniechęcać do legalnego zatrudnienia i formalnej przedsiębiorczości. Najmniejsze firmy będą miały ograniczone możliwości przerzucenia dodatkowych kosztów na ceny usług, co w dłuższym okresie może prowadzić do zawieszania działalności lub przechodzenia do szarej strefy.

Polskie firmy zadłużone po uszy? KRD ujawnia dane. Poznaj szczegóły!

Rosnące obciążenia fiskalne mogą także osłabić dynamikę samozatrudnienia, które w ostatnich latach było jednym z motorów polskiego rynku pracy. Zdaniem ekspertów potrzebne są rozwiązania systemowe, które z jednej strony zapewnią stabilność finansową NFZ, a z drugiej nie będą blokowały rozwoju najmniejszych firm.

Będzie drożej?

Ostateczna wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2026 roku zostanie ogłoszona we wrześniu 2025 r., co pozwoli dokładnie wyliczyć przyszłą składkę zdrowotną. Na razie brak sygnałów, by rząd planował kolejną próbę złagodzenia zasad jej naliczania.

Pewne jest jedno – od stycznia 2026 roku przedsiębiorcy zapłacą więcej. I choć dla firm osiągających wysokie dochody zmiana nie będzie dotkliwa, dla mikroprzedsiębiorców oznacza ona poważne wyzwanie finansowe. W dłuższej perspektywie to właśnie ta grupa może najbardziej ucierpieć na powrocie do rozwiązań Polskiego Ładu.

źródło: Poradnik Zdrowie, My Company Polska, Gazeta Prawna, Rynek Zdrowia