NIK ostrzega. Chodzi o finansową stabilność kraju

W 2024 r. dług Skarbu Państwa wzrósł o 21 proc., dług publiczny liczony wg metodologii krajowej o 21,3 proc., a wg unijnej – o 19 proc. Utrzymanie w następnych latach takiej dynamiki zadłużenia może stanowić zagrożenie dla stabilności finansowej kraju – czytamy w analizie wykonania budżetu.

“W 2024 r. odnotowano wzrost wielkości długu Skarbu Państwa, długu publicznego obliczanego według definicji krajowej (tj. państwowego długu publicznego) i unijnej (tj. długu sektora instytucji rządowych i samorządowych) odpowiednio o 21 proc., 21,3 proc. i 19 proc.. Utrzymanie w następnych latach takiej dynamiki zadłużenia może stanowić zagrożenie dla stabilności finansowej kraju” – podała Najwyższa Izba Kontroli w opublikowanej we wtorek “Analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2024 r.”.

Polsce zostało mało czasu. Zobowiązania przytłoczą budżet? Sprawdź!

NIK podała również, że wielkość długu Skarbu Państwa, państwowego długu publicznego i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrosła także w relacji do produktu krajowego brutto. Wielkość tej relacji na koniec 2024 r. wyniosła odpowiednio 44,7 proc., 44,3 proc. i 55,3 proc.

“Do długu Skarbu Państwa oraz do państwowego długu publicznego nie zalicza się zadłużenia funduszy obsługiwanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, ani zadłużenia Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. (…) Wraz ze wzrostem długu wymienionych podmiotów różnica między wielkością długu sektora instytucji rządowych i samorządowych a wielkością państwowego długu publicznego wzrosła na koniec 2024 r. do 400,2 mld zł, co stanowiło 19,9 proc. długu publicznego obliczanego według zasad unijnych” – podała NIK.

Kontrolerzy NIK ocenili, że posługiwanie się dwiema znacząco różniącymi się od siebie wielkościami długu publicznego “nie służy zachowaniu przejrzystości finansów publicznych”. Poza tym, wg NIK, “wprowadza opinię publiczną w błąd”, gdyż wielkość państwowego długu publicznego nie przedstawia rzeczywistej sytuacji finansowej państwa.

“Do 2019 r. relacja długu publicznego obliczanego według definicji unijnej do produktu krajowego brutto była w Polsce wyższa o około 2-3 punkty procentowe w stosunku do relacji wyliczonej zgodnie z definicją krajową. Wynikało to głównie z zadłużenia Krajowego Funduszu Drogowego oraz przedsiębiorstw zaliczonych do sektora instytucji rządowych i samorządowych. Od 2020 r. różnica pomiędzy dwiema wielkościami długu w relacji do produktu krajowego brutto istotnie wzrosła i na koniec 2024 r. osiągnęła 11 punktów procentowych” – podała NIK.