Czyją pracę przejmie Sztuczna Inteligencja? Ponad połowa Polaków obawia się AI

Jedna trzecia wszystkich miejsc pracy w Polsce może “w pewnym stopniu” zostać zautomatyzowana przez generatywną AI, a 5 proc. jest na to narażona w dużym stopniu – wynika z opublikowanego raportu NASK i International Labour Organization (ILO). Ponad połowa pracowników uważa, że Gen AI niesie więcej zagrożeń niż korzyści.

Jak wskazano w raporcie “Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy”, 30 proc. wszystkich stanowisk (5,1 mln) cechuje się pewnym stopniem podatności na automatyzację lub transformację związaną z wykorzystaniem GenAI. Z kolei 5 proc. zatrudnionych (817,5 tys. osób) pracuje w zawodach o najwyższej podatności, gdzie większość zadań może zostać zautomatyzowana. Najbardziej narażone są branże finansów, technologii teleinformatycznych (ICT) oraz usług profesjonalnych. O pierwszej części raportu przeczytasz tutaj.

Z kolei najbardziej podatną na wpływ GenAI grupą są pracownicy biurowi. Wśród nich “aż” 71 proc. wykonuje zadania możliwe do zautomatyzowania, a niemal połowa (47 proc.) znajduje się w grupie najwyższego ryzyka – wskazali eksperci. Zaznaczyli, że nie musi to oznaczać zwolnień, ponieważ pracownicy mogą zostać przesunięci do innych zadań, których GenAI nie będzie w stanie wykonać. Mogą też powstać nowe stanowiska związane z obsługą tej technologii – dodano.

Jak MŚP wdrażają sztuczną inteligencję? Mniej niż 1% ma strategię, dowiedz się więcej.

Kobiety są “nieproporcjonalnie częściej” reprezentowane w zawodach podatnych na GenAI, w każdym przedziale wiekowym (39 proc. vs 23 proc. wśród mężczyzn) – zaznaczyli autorzy raportu. W grupie wiekowej 15–24 lata “aż” 48 proc. kobiet pracuje w zawodach, które mogą zostać zmienione przez automatyzację, podczas gdy wśród mężczyzn odsetek ten wynosi “zaledwie” 23 proc. – wskazano.

“To wyzwanie, ale i sygnał, że cyfrowa transformacja musi iść w parze z polityką równości i wsparciem dla najbardziej zagrożonych grup” – skomentował, cytowany w informacji prasowej, dyrektor NASK dr Radosław Nielek.

Jak Polacy oceniają GenAI?

Większość zbadanych pracowników postrzega wpływ upowszechniania GenAI na swoją pozycję zawodową jako neutralny (63 proc.). Ponad połowa wskazała, że technologia ta niesie więcej zagrożeń niż korzyści (53 proc.). 19 proc. ocenia Gen AI negatywnie.

Polacy obawiają się głównie obniżki płac w swoich branżach (41 proc.) oraz redukcji zatrudnienia ze względu na automatyzację zadań (29 proc.). Obawy mają głównie przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, a także pracownicy biurowi (po 29 proc.) oraz specjaliści (26 proc.).

Kobiety częściej wyrażają sceptycyzm wobec GenAI – 25 proc. z nich obawia się utraty pracy, wobec 22 proc. wśród mężczyzn. W odniesieniu do wieku, takie zagrożenie jest częściej dostrzegane wśród osób, które mają mniej niż 45 lat (25 proc.).

Nowa strategia AI. Zyski nawet 135 mld euro rocznie? Sprawdź!

Jednocześnie 18 proc. pracowników ocenia GenAI pozytywnie, ze względu na likwidowanie barier językowych (47,2 proc. wskazań), szybsze wykonywanie części zadań (45,1 proc.) oraz dostęp do spersonalizowanych szkoleń (42,4 proc.).

Blisko 40 proc. pracujących uważa, że ta technologia może zwiększyć ich kreatywność w pracy i ogólnie zwiększyć ich możliwości zawodowe (37 proc.). Najbardziej optymistyczne podejście można zaobserwować wśród najstarszych osób w wieku 65+ (46 proc.) oraz wśród najmłodszych pracujących w wieku 15-24 lata (41 proc.).

Jak wskazano w podsumowaniu, ujawnia istotną prawidłowość na rynku pracy: GenAI może przyspieszyć wykonywanie zadań (55 proc. pracowników wykonujących zawody podatne na automatyzację widzi tę szansę), a jednocześnie pogłębia lęk przed utratą kontroli. W zawodach podatnych na automatyzację 30 proc. osób spodziewa się znaczących zmian w swojej branży w ciągu pięciu lat, podczas gdy w grupach odpornych na GenAI odsetek ten spada do 17 proc. – podkreślono.

Raport NASK i International Labour Organization (ILO) “Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy” powstał na podstawie badania ilościowego, przeprowadzonego na grupie 3 tys. 200 osób powyżej 15. roku życia metodą CAWI oraz na podstawie badania jakościowego. W ramach tego drugiego przeprowadzono 48 wywiadów indywidualnych (IDI) oraz 8 wywiadów grupowych (FGI).