Czy Polacy chcą jawności wynagrodzeń? To zależy

Za wprowadzeniem jawności wynagrodzeń opowiada się 57 proc. Polaków; pozostałe 43 proc. jest temu przeciwnych – wynika z opublikowanego badania. 42 proc. chciałoby wiedzieć, ile zarabiają ich znajomi, a zgodę na ujawnienie wysokości własnych zarobków deklaruje 34 proc. respondentów.

Jak wskazano w raporcie z badania, 42 proc. Polaków chciałoby wiedzieć, ile zarabiają ich znajomi, przyjaciele i współpracownicy. W większości taką chęć wyrażają osoby młode. Wśród respondentów w wieku 25-44 lata jest 17 proc. zdecydowanych zwolenników tego rozwiązania, a wśród Polaków powyżej 55 roku życia – jest to 5 proc. badanych. Dodano, że na chęć poznania zarobków osób ze swojego otoczenia częściej wskazują też Polacy z wyższym wykształceniem – 16 proc. – niż średnim i podstawowym – odpowiednio 6 oraz 11 proc.

Podobnie głównie osoby młodsze deklarują gotowość ujawnienia swoich wynagrodzeń innym. Wśród osób w wieku 35-44 lata 13 proc. jest na to zdecydowanie gotowych, a w grupie Polaków powyżej 55. roku życia takich osób jest 5 proc. Częściej gotowość do ujawnienia wynagrodzenia wykazują też mężczyźni – 10 proc. wobec 5 proc. w przypadku kobiet.

Co o jawności płac myślą związkowcy? Przeczytaj i bądź na bieżąco.

Co wpływa na nasze podejście do jawności wynagrodzeń?

W raporcie poinformowano również, że zwolennikami jawności wynagrodzeń są przede wszystkim osoby o poglądach lewicowych. Postulat ten popiera 66 proc. z nich, w tym 31 proc. wyraża zdecydowane poparcie.

“Badanie pokazało klasyczną i obserwowaną w różnych pomiarach asymetrię między tym czego oczekujemy od innych, a co sami jesteśmy gotowi zrobić. (…) W obu tych przypadkach – zarówno chęci poznania, jak i gotowości ujawnienia własnych zarobków – dominują zwolennicy lewicy” – stwierdziła cytowana w raporcie prof. Dominika Maison z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

“Ponadto znaczenie ma również wiek – najwięcej przeciwników jest wśród osób najstarszych prawdopodobnie dlatego, że w całym swoim życiu zawodowym stykały się z sytuacją, gdy zarobki nie były jawne. Osoby z tego pokolenia nie tylko zazwyczaj nie znały wynagrodzeń swoich współpracowników, ale czasami również musiały podpisywać deklarację, że nie ujawnią wysokości swojego wynagrodzenia innym osobom, zarówno w firmie, jak i poza firmą” – uzasadniła Maison.

Nowelizacja Kodeksu Pracy. Jakie nowe zakazy będą obowiązywać pracodawców i jakie prawa otrzymają pracownicy? Sprawdź!

Autorzy raportu przypomnieli, że w marcu 2023 r. Parlament Europejski przyjął dyrektywę o jawności wynagrodzeń, która ma zmienić sytuację prawną w krajach członkowskich; chodzi przede wszystkim o prawo pracowników do znajomości średnich wynagrodzeń na danych stanowiskach, jak i obowiązków pracodawcy co do zakazu zbyt dużych rozbieżności w wynagrodzeniach pracowników wykonujących tę samą pracę. W maju 2025 roku Sejm przyjął ustawę dot. jawności wynagrodzeń podczas procesu rekrutacji.