Własny biznes w Polsce. 10 wad i zalet prowadzenia firmy

Jak pisaliśmy wcześniej na 26. Piętrze, tylko 36 proc. polskich firm uważa, że własny biznes ma obecnie korzystne warunki do rozwoju, a kolejne 30 proc. ocenia je neutralnie. Z kolei badanie Wprost podaje, że niemal połowa przedsiębiorców (47 proc.) czuje, że państwo wspiera zagraniczne firmy działające w Polsce bardziej niż biznesy z rodzinnym kapitałem.

Jednocześnie Polacy mimo trudności chętnie zakładają firmy. Co sprawia, że decydują się na samozatrudnienie i rezygnują z etatów? Wygląda na to, że prowadzenie firmy wciąż pociąga niezależnych przedsiębiorców. Jakie są wady i zalety własnego biznesu?

Własny biznes: zalety

Niezależność

Niezależność to cecha kojarzona z prowadzeniem firmy. Działalność opiera się na autorskim pomyśle, a samozatrudnienie oznacza wolność od pracodawcy. Więcej osób preferuje też samodzielnie podejmować decyzje biznesowe, nawet jeżeli oznacza to wyłączną odpowiedzialność za losy firmy.

Coraz więcej osób decyduje się także na jednoosobowe działalności lub freelancing, które pozostawiają dużo swobody. Chęć prowadzenia biznesu po swojemu to motywacja aż 59 proc. badanych, podaje ING Bank Śląski, opisując niezależnych przedsiębiorców.

Dowiedz się więcej o typach przedsiębiorców w Polsce. Co motywuje do prowadzenia firmy?

Własny pomysł

Własna firma umożliwia zarabianie z pasji i zainteresowań. Wykorzystanie autorskiego pomysłu to dla wielu osób droga do większej satysfakcji z życia zawodowego. Kreatywne i oryginalne produkty oraz usługi wybijają się na rynku i przyciągają najwięcej klientów.

Własna firma jest więc alternatywą dla wykonywania powtarzalnych zadań, które prowadzą do wypalenia zawodowego. Coraz lepiej sprzedaje się szeroko pojęte rękodzieło, a także personalizowane produkty wykonywane na małą skalę w domu.

Rozwój osobisty

Rozwój osobisty to naturalne zjawisko podczas prowadzenia firmy. Początkujący przedsiębiorca musi radzić sobie z wieloma sferami biznesu, takimi jak finanse, marketing oraz zarządzanie. Przejście na samozatrudnienie oznacza intensywne zdobywanie kolejnych umiejętności i poszerzanie dotychczasowych kompetencji.

Wraz z rozwojem działalności część obowiązków zostaje przerzucona na pracowników lub zewnętrzne firmy, ale na początku wszystkie zadania należą do przedsiębiorcy. Chociaż popularne są dzisiaj kursy i szkolenia zawodowe, własny biznes niejako wymusza intensywną naukę przez praktykę i zdobywanie wiedzy z różnych dziedzin.

Dowiedz się, jak wypadają polscy pracownicy na tle Europy. Sprawdź artykuł 26. Piętra!

Wyższe zarobki

Kolejną zaletą prowadzenia firmy jest możliwość wyższych zarobków. Szanse uzyskania podwyżki na etacie różnią się w zależności od firmy oraz branży, ale pozostają ograniczone. Własny biznes nie ma z kolei górnej granicy zarobków, a wszystko uzależnione jest od powodzenia produktu czy usługi.

Chociaż finanse na samozatrudnieniu są mniej stabilne niż podczas pracy na etacie, sukces firmy przekłada się na wyższe zarobki. Wielu pracowników upatruje też w samozatrudnieniu większej szansy na zarobienie dużych pieniędzy niż przy długoterminowych odkładaniu z wypłaty na etacie.

Zarządzanie czasem

Własny biznes kojarzy się też z alternatywą dla sztywnego czasu pracy. Standardowy model pracy w godzinach 9-17 nie odpowiada każdemu, a nawet bardziej elastyczne godziny rozpoczęcia pracy wciąż stanowią ograniczenie związane z miesięcznym wymiarem godzin.

Własna firma z kolei daje pełną swobodę w czasie pracy oraz urlopach, które na etacie są uzależnione od modelu działania pracodawcy. Trzeba jednak pamiętać, że dużo przedsiębiorców intensywniej pracuje „na swoim”, szczególnie na początkowym etapie prowadzenia działalności. 

Własna działalność: wady

Biurokracja

Zmieniające się przepisy, skomplikowane prawo podatkowe i różne warunki zależne od typu przedsiębiorstwa spędzają prowadzącym biznes sen z powiek. Chociaż z czasem łatwiej jest zarządzać dokumentami, biurokracja to jeden z najbardziej znienawidzonych elementów prowadzenia działalności, który często zniechęca do jej założenia.

Od lutego trwa proces deregulacji, który ma uprościć prowadzenie działalności gospodarczej. Największą niechęć budzą przede wszystkim kwestie zakładania firmy, zarówno pod kątem kosztów, jak i skomplikowanej dokumentacji. Propozycje zmian w przepisach składają przedsiębiorcy oraz obywatele.

Chcesz uniknąć kosztów i biurokracji? Rozwiń firmę we współpracy z Fundacją Twój StartUp!

Obowiązkowe składki

Prowadzenie działalności to także obowiązkowe składki, takie jak składka zdrowotna, ZUS oraz Polski Ład. To duże obciążenie dla przedsiębiorców szczególnie w pierwszych miesiącach działalności firmy. Bezpośrednio wpływa to też na wynagrodzenie przedsiębiorcy, który musi wyłożyć pieniądze na rozkręcenie biznesu kosztem własnych zarobków. 

Jak pisaliśmy na 26. Piętrze, w 2026 roku wysokość składek ponownie wzrośnie w związku z podniesieniem przeciętnego wynagrodzenia. Od kilku lat obserwuje się kolejne podniesienia składek, a rekordzistą jest duży ZUS, który wzrósł o 95 proc. w sześć lat.

Ryzyko niepowodzenia

Wadą prowadzenia własnej firmy jest też ryzyko porażki. Pracując na etacie, ma się przydzielone zadania, a niepowodzenie rzadko prowadzi do całkowitego zamknięcia firmy. Jest to jednak możliwe przy własnym biznesie, a wiele firm upada na początkowym etapie działalności.

Wiele firm bankrutuje, ponieważ pomysł na biznes się nie sprawdza lub z powodu produktu, który nie dociera do odpowiedniego odbiorcy. Koszty prowadzenia działalności oraz składki, a po czasie szczególnie duży ZUS, okazują się zbyt wysokie przy ograniczonych przychodach.

Wkład finansowy

Jednym z największych minusów własnej działalności jest niestabilność finansowa oraz wkład własny w firmę. Podczas gdy na etacie otrzymuje się stałe wynagrodzenie, w przypadku samozatrudnienia zarobki mogą się różnić z miesiąca na miesiąc.

Taka niepewność to znaczne obciążenie dla przedsiębiorców, którzy muszą opłacić zarówno składki społeczne, jak i wynagrodzenie pracowników. Wkład własny to duża inwestycja w firmę, która może zwrócić się dużo później, niż początkowo planował przedsiębiorca.

Szukasz inspiracji na firmę od zera? Sprawdź pomysły na biznes bez wkładu.

Brak benefitów

Benefity pracownicze to praktyczny dodatek do wielu stanowisk, którego brak może doskwierać przy własnej działalności. Chociaż nie każdy z nich korzysta, pakiety korzyści mogą okazać się przydatne. Własny biznes z kolei spycha te dodatki na dalszy plan, co może okazać się uciążliwe.

Z pewnością na podium minusów własnego biznesu znajduje się brak płatnego urlopu wypoczynkowego, który jest cenioną częścią pracy na etacie. Mimo że własna firma charakteryzuje się większą elastycznością w zarządzaniu czasem, brak benefitów pracowniczych nie zachęca do samozatrudnienia.

Źródła: 26. Piętro, Wprost